Actief en gezond ouder worden; zo voorkom je dat je valt

Vallen kan grote invloed hebben op je kwaliteit van leven. Voorkomen dat je valt is daarom erg belangrijk, vooral als je een dagje ouder wordt. Dat begint met het herkennen van risicos en wat je kunt doen om vallen te voorkomen. Geriatriefysiotherapeut Michelle Fransen: “Ben je onzeker met lopen of grijp je jezelf soms vast omdat je uit balans raakt? Dit zijn dé momenten om contact op te nemen met de fysiotherapeut.”

We doen van alles om te bewegen en gezond te blijven. Hierdoor kunnen we boodschappen doen, op pad met de (klein)kinderen, sporten en op vakantie. De gevolgen van een val kunnen erg groot zijn. Michelle:“Als je valt kun je misschien niet meer zelf de boodschappen doen, koken en heb je bij veel zaken hulp nodig van anderen. Of erger: je kunt misschien niet eens meer thuis blijven wonen. Er zijn meerdere dingen die kunnen helpen om niet meer te vallen, 0f minder vaak. Denk bijvoorbeeld aan oefeningen voor je spierkracht en evenwicht. Ook een nieuwe bril of gehoorapparaat, het dragen van goede schoenen – ook in huis – en het afstemmen van je medicijnen kan helpen.”

Geriatriefysiotherapeut Michelle Fransen

Minder actief

Met name krachtverlies speelt een belangrijke rol bij vallen. Dat merk je doordat je moeilijk overeind komt van de stoel of bank of dat je eigenlijk altijd op dezelfde plek zit omdat op andere plekken opstaan steeds lastiger is. “Verlies je gewicht, dan verlies je ook spierkracht”, aldus Michelle. “Zeker na een flinke griep of longontsteking. Je bent minder sterk, waardoor je meer kans hebt om te vallen.” Andere oorzaken zijn duizeligheid of licht zijn in je hoofd, waardoor je steun zoekt en je vasthoudt aan kasten en deurklinken. Het is begrijpelijk dat je hierdoor misschien ook bang wordt om te vallen, waardoor je minder naar buiten gaat en minder actief wordt. Dit vergroot de kans om te vallen juist weer. “Kijk kritisch naar je huis. Zorg dat er geen kleden liggen met opstaande randen, werk losse snoeren waarover je kunt struikelen goed weg of laat ’s nachts een lamp aan zodat je genoeg ziet als je naar de wc moet.”

Naast krachtverlies en duizeligheid speelt ook een verminderd gevoel in de voeten een rol in de kans op vallen. Voetproblemen ontstaan bij diabetes en kunnen ervoor zorgen dat het voelt alsof je op eieren loopt. Michelle: “Laat daarom regelmatig je voeten controleren op wat je voelt en eventuele wondjes.” Ook verminderd zicht en medicijngebruik zorgen ervoor dat je sneller of vaker kunt vallen. “Wat helpt is om in ieder geval 1x per jaar je ogen te laten controleren. Als je minder goed diepte kunt inschatten, struikel je ook eerder. Sommige medicijnen verhogen zelfs het valrisico, zoals plastabletten of slaapmedicatie. Als je dat weet, kun je er eventueel iets tegen doen.”

Kansen bieden

Omdat de kans op vallen nog te vaak wordt onderschat, bestaan er steeds meer valpreventie-programma’s waar je leert hoe je de kans om te vallen vermindert of zelfs helemaal voorkomt. De fysiotherapeut kan je doorverwijzen naar zo’n programma. “Er bestaan individuele en groepsprogramma’s,” legt Michelle uit. “Afhankelijk van hoe je je voelt past daar een valpreventieprogramma bij. Individuele programma’s zijn 1-op-1 waarbij ook iemand bij jou thuis kan komen. Bij groepsprogramma’s train je in kleine groepen die niet alleen motiverend zijn, maar ook gezellig.”

Ga naar de fysiotherapeut in de buurt

Ga je liever aan de slag met de fysiotherapeut bij jou in de buurt? Dat kan natuurlijk ook. De fysiotherapeut begeleidt jou dan in het trainen van je evenwicht en spierkracht en legt uit wat precies de invloed is van duizeligheid, voeding en omgevingsfactoren op vallen. Michelle: “Naast dat het gezond en slim is om hiermee aan de slag te gaan, zorgt het er ook voor dat je meer kunt qua bewegen. Dat vergroot niet alleen je wereld, maar ook je kwaliteit van leven!”