In het kort:
- Artrose is een veelvoorkomende vorm van reuma waarbij de kwaliteit van het kraakbeen in bijvoorbeeld je hand, voet, knie, heup of rug minder wordt. Je kunt niet genezen van artrose
- Symptomen zijn onder meer pijn en/of stijfheid in het gewricht, vaak het ergst als je na een tijdje zitten of liggen weer in beweging komt
- Een gezonde leefstijl is belangrijk om verergering van de artrose af te remmen en bijbehorende (pijn)klachten en beperkingen te verminderen
- Het is goed om te blijven bewegen. Daardoor help je je spieren en gewrichten in goede conditie te houden en je klachten te verminderen
- Fysiotherapie kan je helpen om op een veilige manier te (blijven) bewegen, een operatie te voorkomen of uit te stellen en weer vertrouwen te krijgen in je lichaam
Wat is artrose?
Artrose is een vorm van reuma waarbij het kraakbeen in je gewricht minder van kwaliteit wordt. Je gewricht raakt soms ontstoken en het bot bij het gewricht verandert. Artrose komt voor in bijvoorbeeld je knie, heup, hand, voet of rug. Bijna 1,5 miljoen mensen in Nederland hebben dagelijks last van artrose in een of meer van deze gewrichten. Artrose is een chronische ziekte en de oorzaak is niet precies bekend. Wel weten we dat het vaker voorkomt op latere leeftijd, bij vrouwen, mensen met overgewicht en bij eerdere gewrichtsbeschadigingen, zoals een ongeluk of blessure.
Bekijk de video Wat is artrose:
De klachten bij artrose
Je kunt bij artrose last hebben van de volgende symptomen:
- Pijn
- Stijfheid
- Spierzwakte
- Instabiliteit van de knie
- Krakend geluid bij bewegen
- Minder gemakkelijk bewegen
- Ontsteking van het gewricht
- Een afwijkende stand van de knie
- Moeheid
- Moeite met activiteiten uit het dagelijks leven
Meer informatie lees je op Thuisarts.nl en op reuma.nl
De behandeling van artrose
Ga bij bovenstaande klachten naar de huisarts. Op basis van de je klachten en een lichamelijk onderzoek bepaalt de arts of je artrose hebt. Bloedonderzoek en röntgenfoto’s zijn niet noodzakelijk om de diagnose artrose vast te stellen. Meestal behandelt en begeleidt de huisarts je als je artrose hebt. De huisarts geeft uitleg over artrose en hoe je leefstijl en dagelijkse activiteiten, zoals werk en sport, van invloed kunnen zijn op je klachten. Je krijgt advies over gezond gewicht, bewegen en hoe medicijnen, bijvoorbeeld pijnstillers, kunnen helpen bij je (pijn)klachten.
De huisarts kan je ook doorsturen naar andere behandelaars, zoals een fysio- of oefentherapeut. Soms is een operatie nodig en krijg je een verwijzing naar een orthopedisch chirurg.
Wat kan de fysiotherapeut voor je doen?
Je komt bij de fysiotherapeut of de oefentherapeut (Cesar/Mensendieck) als:
- je veel last hebt van (pijn)klachten in en rondom een gewricht met artrose
- de klachten je dagelijkse activiteiten belemmeren
- zelfstandig bewegen onvoldoende helpt
- je aan een gewricht met artrose geopereerd bent
In het eerste gesprek bespreek je met de therapeut je klachten en welke hulp je nodig hebt. In het lichamelijk onderzoek bekijkt de therapeut welke activiteiten (bijvoorbeeld wandelen, traplopen, of opstaan uit een stoel) je moeite kosten. De therapeut onderzoekt hoe soepel je gewricht met artrose beweegt, en test je spierkracht, balans en uithoudingsvermogen. Na het onderzoek bespreek je samen met de therapeut wat je wilt bereiken en welke mogelijkheden er zijn voor de behandeling. Jullie maken dan een plan om jouw doelen te halen. De therapeut helpt je om op een veilige manier te (blijven) bewegen, een operatie uit te stellen of te voorkomen en weer vertrouwen te krijgen in je lichaam.
Bekijk de video over fysiotherapie bij knieartrose:
Bekijk de video over fysiotherapie bij heupartrose:
De behandeling bij de fysiotherapeut
Wat kun je verwachten van fysiotherapie bij artrose:
- Je doet oefeningen die passen bij jouw situatie en jouw doelen voor de therapie. Je oefent dagelijkse activiteiten die jij graag wil verbeteren, zoals wandelen, traplopen, werken of sporten.
- Ook kan je oefeningen doen om stijfheid in je gewrichten tegen te gaan en je spierkracht, coördinatie en uithoudingsvermogen te behouden of te verbeteren.
- Je bevordert je herstel als je ook thuis oefent en na de therapie blijft bewegen. Zo behaal je het beste resultaat en houd je dit langer vast. Soms gebruikt de therapeut (digitale) hulpmiddelen, zoals oefenprogramma’s, video’s en informatiefolders om je hierbij te helpen.
- Behandelingen zoals passief mobiliseren, tapen en shockwave helpen onvoldoende bij artrose en raden we hierom af.
Hoe vaak en hoe lang fysio-/oefentherapie nodig is, verschilt van persoon tot persoon. Dit hangt bijvoorbeeld af van je (pijn)klachten, je leefstijl, of je zelf kunt oefenen, of je ook andere klachten hebt en wat je persoonlijke doelen zijn. Het is belangrijk om hier samen met jouw therapeut goede afspraken over te maken.
Als het nodig is werkt de therapeut samen met ander zorgverleners zoals de huisarts, diëtist, ergotherapeut, reumatoloog en bedrijfsarts.
Deze informatie komt uit de KNGF-richtlijn Artrose heup-knie. Dit is een leidraad voor de behandeling van fysiotherapie voor de veelvoorkomende knie- en heupartrose.
Vind direct een fysiotherapeut bij jou in de buurt.
Operatie bij heupartrose (kunstheup)
Als de artrose vergevorderd is en afvallen, bewegen, leefstijlaanpassing, pijnstilling en fysio-/oefentherapie onvoldoende helpen tegen de (pijn)klachten, kan je een kunstheup overwegen. De fysio- en oefentherapeut kan je helpen om zo fit en sterk mogelijk de operatie in gaan. Na de operatie helpt de therapeut je bij het opbouwen van de soepelheid, kracht en coördinatie, en het uithoudingsvermogen van je heup. Ook helpt de therapeut bij een veilige hervatting van je dagelijkse activiteiten.
Operatie bij knieartrose (kunstknie)
Als de artrose vergevorderd is en afvallen, bewegen, oefenen, pijnstilling en ook een prik in je knie onvoldoende helpen tegen de (pijn)klachten, dan kan je, in overleg met jouw (huis)arts, een kunstknie overwegen. De therapeut kan je helpen om zo fit en sterk mogelijk de operatie in te gaan. Na de operatie loop je 4 tot 6 weken met krukken. De therapeut helpt je daarna bij het opbouwen van de soepelheid, kracht en coördinatie, en het uithoudingsvermogen van je knie. Ook helpt de therapeut bij het veilig hervatten van je dagelijkse activiteiten. Fysio-/oefentherapie na een kunstknieoperatie duurt ongeveer 8 tot 12 weken. Je overlegt met je therapeut of terugkomen voor een controle na de therapie, nodig is.
Kosten
Voor meer informatie over kosten en verzekeringen voor fysiotherapie, zie deze pagina.
Wat kun je zelf doen?
- Als je artrose hebt, is het extra belangrijk dat je niet rookt, dat je gezond eet en genoeg beweegt.
- Heb je overgewicht? Dan is het belangrijk om af te vallen.
- Probeer te werken aan een goede conditie en sterke spieren. Daarmee heb je minder last van pijn, stijfheid en vermoeidheid, en ervaar je minder problemen bij je dagelijkse activiteiten.
- Bewegen is goed, meer bewegen is beter. Maar hoeveel beweging is nou goed? De Beweegnorm van de Gezondheidsraad is: beweeg 5 keer per week minimaal 30 minuten matig-intensief (bijvoorbeeld stevig doorwandelen, steppen, joggen) en doe 2 keer per week oefeningen voor het verbeteren van je spierkracht en balans.
- Zit je vaak of lang achter elkaar? Door minder te zitten kan je klachten aan gewrichten voorkomen.
Folders downloaden
Meer informatie is na te lezen in de patiëntfolders van het KNGF over knieartrose en heupartrose.
Deze informatie is gemaakt door medewerkers van het KNGF en een gespecialiseerd fysiotherapeut.