“Verschillende oorzaken kunnen leiden tot knieklachten; het zit ‘m niet altijd in de knie”

Knieklachten komen veel voor. Om die te verminderen is het belangrijk dat de fysiotherapeut een duidelijk beeld krijgt over hoe klachten zijn ontstaan. “Bij knieklachten – als gevolg van acuut letsel – is het belangrijk om op tijd de juiste diagnose te stellen. Daarmee kun je langdurige klachten voorkomen”, aldus Marloes van Lierop, sportfysiotherapeut en eigenaar van fysiopraktijk Sportfysio van Lierop.

Knieklachten komen voor onder alle leeftijdsgroepen, al zijn sommige klachten leeftijdsgebonden. Ouderen hebben bijvoorbeeld vaker last van artrose dan jongeren. En jongeren ervaren weer vaker pijnklachten rondom de knieschijf. Met knieklachten hoef je niet eerst naar de huisarts maar kun je direct zelf naar de fysiotherapeut. Die zal beginnen met een vraaggesprek en een lichamelijk onderzoek, om klachten en de oorzaak daarvan vast te stellen. Vragen zoals ‘wat gebeurde er precies toen je je knie verdraaide’ en ‘hoe lang bestaan klachten al’ zijn bijvoorbeeld belangrijk. Ook zal de fysiotherapeut vragen stellen over werk, sport en je dagelijkse activiteiten in en om huis. Dat geeft inzicht in wat jouw leven van je knie vraagt. Marloes: “Het lichamelijk onderzoek wordt afgesteld op de antwoorden uit het vraaggesprek met de patiënt. Daardoor kun je gerichte testen doen die passen bij de klacht. Dit kunnen passieve testen zijn voor bijvoorbeeld de voorste kruisband, meniscus en kapsel of actieve testen zoals een éénbenige kniebuiging.”

Behandelplan

Omdat iedere patiënt unieke eigenschappen heeft zoals lichaamsbouw, conditie en leefwijze kan de aanpak van eenzelfde klacht per persoon verschillen. Het is belangrijk om te kijken naar hoe iemand beweegt en wat eventuele beperkingen zijn. Op basis van je verhaal en het lichamelijk onderzoek maakt de fysiotherapeut een analyse van de klachten en licht deze aan je toe. Daarna wordt een voorstel gedaan voor een behandelplan. Marloes: “Dit kan bestaan uit oefeningen, mobilisaties of een andere behandelvorm. Jouw hulpvraag en je doel staan hierbij centraal; is sporten op wedstrijdniveau je doel of wil je kunnen wandelen met je hond? Ook krijg je advies over hoe je de knie het beste kunt bewegen of belasten en wat je in het dagelijks leven anders kunt doen. Kleine aanpassingen maken soms veel verschil.”

Snel schakelen

Pijnklachten rondom de knieschijf komen veel voor bij jongeren. Onvoldoende kracht in de heup-, been- en rompspieren kan leiden tot deze klachten en vergroot de kans op een acuut knieletsel. “Met oefeningen voor heup, romp en been voor de warming-up en training kan de kans op knieblessures afnemen. Heb je last van je knie? Dan toetst de fysiotherapeut met een vraaggesprek en onderzoek wat de pijn of klachten veroorzaakt. Je krijgt gericht advies over welke oefeningen je kunt doen om klachten te verminderen en de kans op een acuut letsel te verkleinen.”

Iedere dag een beetje

Met name ouderen ervaren stijfheid van gewrichten. Vooral bij het opstaan kan lopen, staan of traplopen pijnlijk zijn. “Een stijve knie belemmert normale bewegingen en juist dan is het belangrijk om te zorgen voor beweging in de knie. Artrose in de knie kan leiden tot pijn en stijfheid in de knie, maar uit onderzoek blijkt dat niet iedereen met artrose ook klachten krijgt. Wie toch last heeft, kan baat hebben bij kleine aanpassingen in het dagelijkse leven, zoals 10-15 minuten oefeningen doen. Ook fietsen is vaak een goede optie. Daarbij wordt het gewricht niet belast en train je de bovenbeenspieren. Eigenlijk altijd geldt: je kunt beter iedere dag een beetje doen dan ineens heel veel.”

Vertrouwen geven

Naast behandelen heeft de fysiotherapeut ook de taak om patiënten gerust te stellen en ze vertrouwen te geven. Het is belangrijk dat iemand zich geen zorgen maakt en zelf de regie houdt of weer neemt. Hoe meer een patiënt begrijpt wat er aan de hand is, hoe meer deze zelf kan doen. Dat geeft niet alleen meer grip, maar draagt ook bij aan het herstel.