Bij astma heb je last van benauwdheid, piepende ademhaling en hoesten waardoor je moeilijker kunt ademhalen. Ruim een half miljoen Nederlanders heeft last van deze chronische aandoening waarbij de een milde klachten ervaart en een ander last heeft van zwaardere klachten. “Ga je door longklachten zover achteruit dat je niet meer kunt doen wat je graag wilt doen? Dan kan de fysiotherapeut je helpen”, vertelt Carlien Buurman, hart-vaat-long fysiotherapeut.
Mensen met astma ademen moeilijker en hebben vaak last van vermoeidheid en benauwdheid. Behandeling door een fysiotherapeut kan helpen bij astma. “Mensen met astma zijn zo gewend aan de klachten en weten niet altijd dat er naast medicatie nog meer behandeling mogelijk is. Vaak krijg je al van kinds af aan de diagnose waardoor je misschien gewend bent aan benauwd zijn. Je kunt waarschijnlijk prima een half uur lopen, maar wie astma heeft kan – zonder het te merken – zomaar de helft van de conditie hebben in vergelijking met een gezond iemand. Een gezond iemand heeft een andere ademhaling wanneer hij of zij rustig op de bank zit dan bij snel een trap oplopen. De ademhaling moet zich aanpassen aan de situatie, aan wat je doet en hoe je je voelt. Dat is bij iemand die astma heeft niet altijd het geval. Naast fysieke training of adviezen om zelfstandig te sporten kan een longfysiotherapeut je gericht helpen met adem- en ontspanningsoefeningen”, aldus Carlien (foto hieronder).
Verminderde conditie en spierkracht
De fysiotherapeut begint met een vraaggesprek om te ontdekken wat precies je klachten zijn en waar je tegenaan loopt in het dagelijks leven. Een inspanningstest en krachttest laten zien hoe je lichamelijk ervoor staat. “Met een wandeltest kijk ik hoe een patiënt scoort ten opzichte van een gezond iemand. Ook meet ik hoeveel kracht iemand heeft. Mensen met astma gaan soms ongemerkt minder doen waardoor hun conditie en spierkracht minder wordt. Je loopt en beweegt minder om klachten te vermijden. Alleen hierdoor word je steeds kwetsbaarder.”
Ademhalingstechnieken
Het hangt af van de klacht wat je gaat doen in de fysiotherapiebehandeling. De fysiotherapeut kijkt naar hoe beperkt je bent in je dagelijks leven en naar wat je nodig hebt om weer fitter en sterker te worden. Carlien: “Ik kijk ook of er meer zorgverleners betrokken moeten worden zoals een diëtist, ergotherapeut of logopedist, dit kan in overleg met de arts worden ingezet. Fysiotherapie bestaat vaak uit conditie-oefeningen voor thuis, spierkracht oefeningen die je zelf of tijdens sport kan uitvoeren en ademhalingsoefeningen. Dit hangt af van welke problemen er uit het onderzoek of vraaggesprek komen.
Het kan ook zijn dat iemand met astma klachten last heeft van (vastzittend) slijm. Er zijn ademhalingstechnieken waardoor je makkelijker slijm kunt ophoesten. Een fysiotherapiebehandeling heeft altijd als einddoel dat je zelfstandig met de tips, oefeningen en adviezen aan de slag kunt. En dat je weet wat je kunt doen, op de goede én de slechte dagen.”
Kwaliteit van leven
Samen met de fysiotherapeut oefen je specifiek wat je moeilijk vindt om te doen en hoe je hierbij ademt. Blijkt dat je conditie minder is geworden dan ga je zowel thuis als bij de fysiotherapeut trainen. Is er sprake van krachtverlies dan ga je bij de fysiotherapeut aan de slag in de trainingszaal. “De fysiotherapeut is expert op het gebied van bewegen en bij mensen met astma is snel winst te behalen”, aldus Carlien. “Heeft iemand moeite met op een hoog tempo lopen? Dan gaan we bijvoorbeeld op de loopband op een hoog tempo lopen en oefenen hoe het kan worden opgelost. Dit wordt functioneel trainen genoemd. Vaak kijken we ook naar het tempo van inspannen, de pauzes die iemand neemt (en nodig heeft) en komt het (dis)functionele ademen weer aan bod. Iemand krijgt met fysiotherapie, ondanks de klachten van astma, weer beweging in zijn of haar leven terug. En dat geeft kwaliteit van leven.”
