Een meniscus is een schijf van kraakbeen in je knie en elke knie heeft er twee: een binnenste en een buitenste. Die zorgen ervoor dat je je knieën soepel kunt bewegen en vangen schokken op. Je kunt een blessure krijgen aan je meniscus, maar dit betekent niet dat je ook altijd pijn of klachten ervaart. Fysiotherapeut en onderzoeker Julia Noorduyn: “Fysiotherapie en oefeningen zijn de beste manier om klachten te verminderen en te herstellen.”
Bij een meniscusblessure kun je klachten ervaren als pijn aan de binnen- of buitenkant van de knie bij staan, (trap)lopen en rennen of sporten en soms ook een klikkend gevoel. Soms komt er vocht in de knie waardoor de knie dikker wordt. Of je kunt je knie niet meer goed strekken of buigen, waardoor deze als het ware ‘op slot’ zit. Julia: “Je kunt op veel verschillende manieren klachten ervaren. In ons onderzoek zien we dat een groot deel actief is en moeite heeft met activiteiten in het dagelijks leven en bij het sporten. De fysiotherapeut legt je uit wat je wel en wat je absoluut niet moet doen bij knieklachten.”
Klachten onder controle
Als een meniscus gescheurd is gaat dit in principe niet meer weg, maar kunnen de klachten wel verminderen of zelfs helemaal overgaan. De fysiotherapeut zal je vertellen dat je ook na een meniscusblessure je knie weer kán en moet bewegen, dat er niet altijd een operatie nodig is en dat je door het sterker maken van de spieren jouw klachten onder controle kunt krijgen. De fysiotherapeut zal je helpen met spierversterkende oefeningen en juicht het toe dat je dit thuis ook doet. Julia: “Je begint met lichte oefeningen die je steeds zwaarder maakt zodat de knie sterker wordt.” Het is belangrijk om springen kort na de blessure te vermijden. Soms wordt ook diep door de knieën gaan tijdelijk afgeraden. Fietsen is daarentegen een van de beste manieren om de spieren rondom de knie te versterken. Deze activiteit maakt de bovenbenen sterk en er kan al snel na de blessure mee gestart worden. Wandelen en naar de sportschool maken de spieren ook sterker. “Het helpt als je een sport of activiteit doet die je leuk vindt.”
Luisteren naar het lichaam
Als je ouder wordt, vergroot de kans op een meniscusblessure. Het hoort bij het ouder worden, net als dat je grijze haren krijgt. Een meniscus heeft net als spieren belasting en beweging nodig om in goede conditie te blijven. Of om die te verbeteren. De knie intapen helpt niet en ook (te veel) stilzitten is niet goed voor je. Bewegen bevordert juist het herstel en met oefeningen maak je de hele knie – ook de meniscus – sterker. Dit helpt ook tegen eventuele pijn. De fysiotherapeut geeft je daarom advies over bewegen op een manier die bij jou past en kijkt samen met jou naar welke oefeningen of bewegingen je kunt doen. Het kan zijn dat je eerst meer pijn ervaart, maar dat wordt naar verloop van tijd beter. “Soms duurt het drie maanden, soms gaat het na een paar weken al beter. Heb je lichamelijk zwaar werk, dan is rust pakken ook belangrijk voor je herstel. Luister daarbij vooral naar wat je lichaam aangeeft.”
Vergelijkbare effecten
Nog vaak wordt gedacht dat een operatie nodig is als je een meniscus scheurt. Dat is niet het geval. Fysiotherapie werkt net zo goed, blijkt uit onderzoek. Tenzij je knie op slot zit, dan is het een ander verhaal. “Met fysiotherapie bereik je vergelijkbare effecten als met een operatie. Je gaat van begeleidend bewegen naar zelfstandig bewegen, waarbij de fysiotherapeut je uitlegt wat je wel en wat je absoluut niet moet doen. Dit zijn letterlijk en figuurlijk de belangrijkste stappen in je herstel.”
