Snel buiten adem, weinig spierkracht en veel hoesten: het zijn allemaal kenmerken van de longziekte COPD. Hoewel je van COPD niet kan genezen, bestaan er behandelingen om de klachten te verminderen. Zo kunnen mensen in een behandelcentrum een programma volgen dat hun fitheid – en zo ook hun kwaliteit van leven – verbetert. Bijvoorbeeld in Ciro Horn.
In Nederland zijn naar schatting bijna 600.000 mensen met COPD. COPD is een ongeneeslijke longziekte waarbij de longen beschadigd zijn, waardoor ademen moeilijker is. Daardoor heb je minder energie en worden ‘normale’ dingen zoals traplopen, boodschappen doen en schoonmaken lastig. Wie door COPD veel problemen ondervindt in het dagelijkse leven, kan op doorverwijzing van een longarts revalideren. Bijvoorbeeld in Ciro Horn: een behandelcentrum voor mensen met chronische longaandoeningen zoals COPD en astma, hartfalen of slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen. Maurice Sillen is één van de fysiotherapeuten bij Ciro. Hij werkt al 23 jaar in het behandelcentrum.
Waarom fysiotherapie bij COPD
Maurice: “COPD is een chronische aandoening die steeds erger wordt. De kortademigheid waar veel patiënten met COPD last van hebben, heeft twee oorzaken: beschadigingen in de longen en verzwakte spieren. Aan de beschadiging van de longen kun je niet veel doen, het is niet te genezen. Je kan wel leren hoe je met je medicijnen omgaat, hoe je zo optimaal mogelijk ademt en wat je moet doen als je last hebt van slijm. Wat de spieren betreft, als die in slechte conditie zijn, vragen ze veel zuurstof. En dat is precies waar COPD-patiënten al een tekort aan hebben. Ik vergelijk het altijd met een auto, als je deze goed afstelt rijdt hij veel zuiniger. Als je een lichaam goed ‘afstelt’, wordt er minder aanspraak gemaakt op het ademhalingsstelsel. Het is verleidelijk om minder te gaan doen als je lichamelijke beperkingen hebt, maar daarvan gaat je conditie juist achteruit. Door te trainen kun je die negatieve spiraal doorbreken.”
Team met verschillende therapeuten
“Mensen die bij ons komen revalideren, hebben vaak zoveel klachten dat ze niet goed voor zichzelf kunnen zorgen. Opstaan, aankleden, douchen of een maaltijd maken is dan al te uitputtend. Er zijn mensen die nog geen 200 meter kunnen lopen. Naast (meerdere) lichamelijke klachten hebben ze vaak ook sociale en psychosociale problemen zoals eenzaamheid en negatieve gedachtes, en soms ook geldproblemen. Daarom hebben ze vaak niet alleen een fysiotherapeut nodig, maar ook andere disciplines zoals bijvoorbeeld een diëtist, ergotherapeut of psycholoog. Die werken allemaal in ons behandelcentrum.”
Behandelprogramma bij COPD
Bij Ciro volgen mensen een programma dat acht weken duurt en waarbij je wordt ingedeeld in een groep op basis van wat iemand lichamelijk kan. De behandeling begint met gesprekken met de longarts, fysiotherapeut, ergotherapeut, psycholoog en de diëtist. Daarnaast worden er allerlei metingen en bloedonderzoek gedaan. En natuurlijk conditionele metingen: fietstesten, looptesten en krachttesten. Aansluitend worden er vragenlijsten op het gebied van persoonlijkheidskenmerken, kwaliteit van leven, vermoeidheid, angst en depressie afgenomen.
Kwaliteit van leven
Het behandelprogramma is vooral gericht op het verbeteren van de kwaliteit van leven. De fysiotherapeut helpt je om je fitheid te verbeteren, in je dagelijks leven meer te bewegen en zo goed mogelijk te ademen. Hoe dat gebeurt, hangt af van wat de patiënt aankan: we trainen de conditie met behulp van de loopband, fietsergometer en krachtapparatuur. Wie nauwelijks in staat is om te lopen, traint met neuromusculaire elektrosimulatie, een apparaatje dat elektrische prikkels geeft waardoor spieren zich aanspannen en de spierkracht toeneemt. Patiënten met een betere conditie trainen bijvoorbeeld ook door middel van nordic walking of een conditietraining. Naast het verbeteren van de fitheid, leren patiënten hoe ze omgaan met hun lichamelijke grenzen en ook hoe ze deze grenzen aangeven aan anderen. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan leren leven met COPD in het dagelijkse leven en ademhalingstechnieken.
Wil je meer weten over COPD? Kijk dan op onze aandoeningenpagina COPD.
