Zelfmanagement in de wereld van fysiotherapie, wat betekent dat? Kort gezegd gaat het over leren omgaan met de klacht, beperking of ziekte die je hebt. Je werkt niet alleen aan een mogelijke oplossing, maar kijkt ook naar welke zorg bij je past, wie die zorg toepast en wanneer. Met als doel dat je zelf de regie houdt over je leven. De fysiotherapeut kan daarbij helpen, maar uiteindelijk bepaal jij als patiënt welke keuzes je maakt.
Steeds meer mensen gaan vaker zelf op zoek naar informatie over behandelingen en behandelaren die passen bij hun klacht. Ze willen goed voorbereid zijn, weten wat nodig is om te kunnen herstellen of hoe ze om moeten gaan met hun ziekte of beperking op een manier waar zij zich goed bij voelen. Oftewel zelfmanagement”, vertelt Suze Toonders, fysiotherapeut Leidsche Rijn Julius Gezondheidscentra.
Korte én lange termijn
Stimuleren van zelfmanagement bij de fysiotherapeut draait erom dat je als patiënt het vertrouwen en de vaardigheden krijgt om te werken aan een gezond leven. Dat gaat over besluitvaardig (leren) zijn en hulpbronnen kunnen inzetten, maar ook over een goede relatie hebben met zorgverleners, in staat zijn om een planning te maken en problemen op te lossen. Allemaal zaken die bijdragen aan een zo goed mogelijke omgang met jouw ziekte, of beperking, op de korte én lange termijn. “Niemand beheerst deze vaardigheden allemaal ineens. Dat gaat met vallen en opstaan. Het gaat erom dat je ze samen met de fysiotherapeut ontdekt, ontwikkelt en samen onderzoekt waarmee je aan de slag wilt en kunt gaan. Iets waar de fysiotherapeut je in kan ondersteunen. Het is daarvoor van belang dat je weet wat de invloed is van een aandoening of klacht op jouw leven. De fysiotherapeut leert je over jouw aandoening, klacht maar ook over opties voor een behandeling. Samen kijk je naar wat er nodig is om je vertrouwen te laten groeien of de soorten therapieën op een rijtje zetten en een planning te maken.”
Meedoen in de samenleving
Zelfmanagement gaat over meer dan alleen de patiënt zelf. Het gaat ook over de sociale omgeving die daarom altijd wordt meegenomen in de behandeling. Denk aan leren omgaan met een zieke partner die stress oplevert of geen geld hebben voor de sportschool terwijl sporten een noodzakelijk onderdeel is van je behandeling. “Zelfmanagement zorgt ervoor dat je beter kunt bepalen wat je doet, zelfvertrouwen krijgt en mee kunnen doen in de samenleving. Het gaat erom dat een patiënt zich zeker voelt om aan de slag te gaan. Maar ook dat hij of zij leert leven met zijn ziekte, beperking of aandoening. Dat iemand leert waar hij of zij behoefte aan heeft en wat daarvoor nodig is. Dat je leert welk gedrag nodig is voor de rest van je leven, zodat je niet over een paar maanden weer op de behandelstoel zit.”
Coachende en ondersteunende rol
Soms heb je een expert nodig die jou op gang helpt. Voor de ene patiënt is een heel oplossingsgerichte behandeling nodig, met als doel pijn verminderen. Een ander heeft juist een langer traject nodig om te herstellen. Maar eigenlijk altijd kijkt de fysiotherapeut naar hoe je er ervoor zorgt dat de kwaliteit van leven goed blijft. Nu en in de toekomst. Dat je leert welke omgevingsfactoren van invloed zijn, hoe je met jouw aandoening omgaat en welke werkzaamheden je eventueel belemmeren. “De fysiotherapeut leert je om breder te kijken zodat je zelf kunt zorgen dat het op de lange termijn goed blijft gaan.”
