Heb je vaak last van je onderrug, moeite je plas op te houden of pijn in je buik? Grote kans dat een bekkenfysiotherapeut je hierbij kan helpen. Nicole van Bergen is bekkenfysiotherapeut en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Bekkenfysiotherapie (NVFB): “Bij ons is alles bespreekbaar, wij kleuren nergens rood van.”
Je bekken is de verbinding tussen je ruggengraat en je benen. Een groot en dus belangrijk deel van je lichaam. Nicole van Bergen is naast bekkenfysiotherapeut ook manueel therapeut en sportfysiotherapeut. In de jaren negentig was ze de enige vrouwelijk manueel therapeut in haar regio en daardoor behandelde ze veel vrouwen met (zwangerschapsgerelateerde) bekkenpijn. “Zo ben ik vanuit de manuele hoek de bekkenfysiotherapie in gerold. Het mooie aan dit vak vind ik, is dat je het onzichtbare zichtbaar maakt. We helpen mensen kwaliteit van leven terug te krijgen. Bij ons is alles bespreekbaar, we geven mensen de ruimte om ook over dingen te praten die intiem zijn. Daar kleuren wij niet rood van. Zo bieden we als bekkenfysiotherapeuten mensen comfort en veiligheid.”
Wat doet een bekkenfysiotherapeut?
Verwar het bekken niet met de bekkenbodem. Het bekken is het gehele deel tussen de buik en de benen. In het bekken liggen verschillende organen zoals de blaas, de baarmoeder en het laatste stuk van de dikke darm. Aan de onderzijde wordt het bekken afgesloten door de bekkenbodem, een soort trampoline van spieren en bindweefsel die de organen op hun plek houden.
De bekkenbodem kan te gespannen of juist te zwak zijn. Daardoor kun je verschillende klachten krijgen. De bekkenfysiotherapeut helpt bij het leren herkennen, trainen en ontspannen van de spieren rondom het bekken. Daarbij wordt soms gebruikgemaakt van speciale apparatuur om de activiteit van de bekkenbodemspieren te meten, zodat je kunt zien wat je (niet) doet. Een bekkenfysiotherapeut is ook speciaal opgeleid om inwendig onderzoek te doen om het functioneren van het bekken, de bekkenbanden en de bekkenbodem helder te krijgen. Dat gebeurt uiteraard alleen als de patiënt zich daar ook goed bij voelt.
Met welke klachten naar de bekkenfysiotherapeut?
“Ons vak is heel breed”, aldus Nicole. “We behandelen zowel volwassenen als kinderen, van mensen met lage rugpijn, mannen met erectieproblemen tot vrouwen tijdens of na hun zwangerschap en kinderen met zindelijkheidsproblemen. Maar wat ik in mijn praktijk het meeste zie zijn verzakkingsklachten bij vrouwen, urine- en ontlastingsverlies, plasklachten (bij mannen, vrouwen en kinderen) en pijnklachten. Als we het hebben over pijn in het bekkengebied kan dat buikpijn zijn, pijn aan of rond de geslachtsdelen en ook lage rug / bekkenpijn. Vrouwen met endometriose zit er weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder. Zij hebben ook vaak pijn in de bekkenregio, met als gevolg veel spanning in buik en bekkenbodem.”
Omdat het vak zo divers is, werkt een bekkenfysiotherapeut vaak samen met andere disciplines binnen de fysiotherapie, zoals de geriatriefysiotherapeut, kinderfysiotherapeut, sportfysiotherapeut, manueel therapeut, orofaciaal fysiotherapeut en psychosomatische fysiotherapeut. Maar ook met andere disciplines in de eerste lijn, bijvoorbeeld met de seksuoloog bij pijn bij het vrijen en klachten als obstipatie of ontlastingsverlies met een (orthomoleculair) diëtist.
Bekkenfysiotherapie bij kanker
Door kanker in het bekkengebied, zoals prostaatkanker, vulvakanker, darmkanker en blaaskanker, kunnen er klachten zoals urineverlies, ontlastingsverlies, pijn en erectiestoornissen ontstaan. Een neoblaas of stoma kunnen ook enkele van deze klachten veroorzaken. Een bekkenfysiotherapeut kan daar vaak goed bij helpen. “Naarmate onze bevolking gaat vergrijzen, gaan we wel meer mensen zien die klachten hebben door kanker of de behandeling daarvan (bijvoorbeeld bestraling). Wat ook toe zal nemen zijn klachten door verzakkingen, urineverlies en ontlastingsverlies. Vooral ontlastingsverlies kan je sociale leven beperken. Wij zullen altijd proberen om kwaliteit van leven terug te geven. En voor veel mensen kunnen we heel veel betekenen.”
