“Als je tijdens het sporten klachten hebt, betekent dat niet meteen dat er iets kapot is”

Als amateursporter moet je eigenlijk net zo veel trainen als je kunt herstellen. Vaak wordt aan dat herstel (te) weinig aandacht besteed. Naast het sporten heb je namelijk ook nog een baan en een gezinsleven waardoor er weinig tijd over blijft. Met eventuele blessures als gevolg.

Sportfysiotherapeut Igor Tak: “We denken tegenwoordig dat alles perfect moet zijn, maar uit onderzoek blijkt dat veel sporters wel eens een pijntje hebben of stijfheid ervaren. Wel is het belangrijk om te kijken naar de juiste belasting en manier van bewegen.”

Duurzaam (en pijnvrij) sporten

Een sporter die geblesseerd raakt kan klachten krijgen. Over het algemeen wordt gedacht dat alleen rusten voldoende is om te herstellen, maar er is weinig bekend of dat ook echt zo is stelt Igor. “Als je geen 20 meer bent, weten de meeste amateursporters dat een beetje stijfheid erbij hoort. Dat is niet per se een alarmsignaal. Pas als je veel problemen hebt met opstarten en bijvoorbeeld tijdens de warming-up niet door de pijn heen komt is dat een teken om je klachten serieus te nemen. Om uitval te voorkomen. Dit is voor veel sporters het moment om naar de huisarts of fysiotherapeut te stappen.” Ga je door? Dan kun je misschien helemaal niet meer sporten en dreigt een lang herstel.

Sportfysiotherapie focust zich op het voorkomen en behandelen van sportblessures en het zo snel mogelijk maar ook duurzaam weer (pijnvrij) kunnen sporten. “De sportfysiotherapeut snapt welke eisen aan lenigheid en kracht er nodig zijn om te blijven sporten. Hierdoor kan hij meedenken over alternatieve beweegvormen en uitleggen wat je moet doen om te herstellen en je daarbij coachen.”

Hersteltraject

De sportfysiotherapeut helpt je als je een blessure hebt en er sport in je hulpvraag zit, zoals: ‘Ik wil weer hardlopen’, ‘Ik wil weer voetballen’ of ‘Ik wil de Vierdaagse lopen’. Hij helpt je om weer terug te gaan naar jouw sport, om jouw sport beter te kunnen uitoefenen of in kaart te brengen waar de schoen wringt. “Samen kijken we naar wat voor pijn je hebt, op welke plek de blessure zit en hoe je daaraan komt. Hierbij kan het nodig zijn om voor of tijdens het hersteltraject een aantal testen te doen, zoals het meten van (sprong)kracht of het onderzoeken van balsnelheid, spiercontrole of je looppatroon. Daarna kijken we naar wat je kunt doen en waarom, zoals kijken naar de ondergrond en schoenen waarop je sport.”

Return to play

Eigenlijk altijd werkt de sportfysiotherapeut in een sportomgeving. Heb je bijvoorbeeld een knieoperatie gehad waardoor je wel weer kunt wandelen maar nog niet kunt voetballen in je oude team? Dan werkt de sportfysiotherapeut met krachttraining en conditietraining aan je herstel. Dat gebeurt niet alleen binnen in de praktijk, maar ook buiten op het veld. “Dat proces – samen het veld op gaan en aan je blessure werken – is typerend voor sportfysiotherapie. Ook wel ‘return to play’ genoemd. Het is waar je sport specifieke zaken opnieuw traint.”

De juiste belasting

Igor stelt dat snelheid de grootste vijand van je lichaam is. Dat hierdoor vaak blessures ontstaan. “Soms moet je niet alleen minder vaak, maar ook minder snel gaan sporten. Dit geldt vooral bij hardloopblessures. Als je te snel begint of je tempo te snel opvoert, krijg je eerder klachten. Het is beter om langzaam te beginnen en van daaruit op te bouwen.” Wat je nog meer zelf kunt doen, is kijken naar hoe vaak je sport. “Houd eens een sportdagboek bij waarin je opschrijft hoe vaak je per week traint en het aantal wedstrijden dat je speelt. Een blessure kan namelijk ook ontstaan door overbelasting, te veel sporten dus.”

Anders bewegen

Onthoud dat als je klachten hebt, dit niet meteen betekent dat er iets kapot is. “Wat helpt is regelmatig en anders bewegen. Je wordt een betere sporter als je op meerdere manieren beweegt. Denk aan fietsen afwisselen met wandelen. Of hardlopen in combinatie met krachttraining.” Dit zorgt ervoor dat je beter bestand bent tegen het belasten van je lijf. Het aanpassen van die belasting – en zorgen voor goede belasting – is vaak al een groot deel van de oplossing. Dat betekent soms ook dat je dingen anders moet gaan doen dan je altijd deed. “Door te luisteren, adviseren, instrueren en uit te leggen waar hem dat precies in zit, kan de sportfysiotherapeut je helpen.”

Igor werkt bij Fysiotherapie Utrecht Oost – Het centrum voor Gezondheid, Beweging en Sport. Ook is hij verbonden aan de Amsterdam Collaboration on Health and Safety in Sports, het Nederlandse IOC Onderzoekscentrum in Amsterdam www.slhamsterdam.com.