Sjef (75 jaar) heeft in zijn hele werkzame leven nooit stilgezeten, op hoog niveau gesport en vrijwel niet gerookt. Nu is hij met pensioen, maar hij leidt nog steeds een actief leven. Sjef: “Ik houd van klussen, vogels spotten, fotograferen en reizen met de camper. Maar door mijn etalagebenen word ik flink belemmerd.”
“Als vogelspotter liep ik vele kilometers door duinen en bossen. Ook wandelde ik samen met mijn vrouw regelmatig een rondje van 6 kilometer. Met gemak! Maar langzaamaan lukte dat niet meer. Ik kreeg veel pijn in mijn benen. Na onderzoek bleek ik etalagebenen te hebben”, vertelt Sjef.
Oorzaak
De primaire oorzaak van etalagebenen is slagaderverkalking (atherosclerose). Dit is een systeemaandoening en komt dus niet alleen in de benen voor, maar overal in het lichaam. Leefstijlfactoren zoals roken, hoge bloeddruk, een hoog cholesterolgehalte, (te) weinig bewegen, diabetes en overgewicht spelen een grote rol. Leeftijd is ook een factor, omdat bloedvaten van nature stijver worden naarmate we ouder worden.
Krampachtige pijn
Sjef werd door zijn vaatchirurg doorgestuurd naar fysiotherapeut Katrien. “In rust krijgen de spieren nog voldoende bloed en zuurstof. Maar tijdens inspanning ontstaat er een tekort. Dit veroorzaakt die krampachtige pijn in de benen. Meestal in de kuiten, maar de pijn kan bij sommige mensen ook in de bovenbenen of billen voorkomen”, legt Katrien uit. Sjef: “Je denkt eerst nog: ik loop wel door de pijn heen. Maar na 250 à 300 meter wordt de pijn ondraaglijk. Mijn tenen willen niet meer omhoog, lopen wordt dan eerder strompelen. Alsof ik struikel over mijn eigen voeten.” Heel herkenbaar, vindt Katrien. “Sommige patiënten zijn bang om iets kapot te maken als ze door de pijn heen lopen. Dat kan gelukkig niet.”
Behandeling
Sjef startte een behandeltraject van 12 maanden. Hij begon met looptraining op de loopband. Ook deed hij spierversterkende oefeningen. Katrien: “Het doel was niet alleen de benen, maar zijn hele lichaam in een betere conditie te brengen. Hierbij keken we wat het beste bij Sjef en zijn situatie paste. Sjef trainde bijvoorbeeld al één keer per week in een fysiofitnessgroep. We hebben toen zijn krachttraining geoptimaliseerd om beter aan te sluiten bij dit wekelijkse sportmoment. Je bepaalt samen met de patiënt hoe zij hun leefstijl kunnen aanpassen, bijvoorbeeld door wat actiever te worden in het dagelijks leven.”
Toch een operatie
De behandeling had helaas niet het gewenste resultaat. Sjef is inmiddels gestopt met fysiotherapie en denkt na over de operatie die de vaatchirurg voorstelt. “Een moeilijke beslissing, want er zijn risico’s. Ik probeer creatief met mijn beperkingen om te gaan. Zo wandelen mijn vrouw en ik nog regelmatig ons rondje. Als ik pijn krijg, stap ik op mijn vouwfiets en loop daarna verder.” Katrien tot slot: “Bij etalagebenen draait het om een persoonlijke aanpak. Je hebt veel knoppen waar je aan kunt draaien, maar het is belangrijk om samen te beslissen welke dat zijn.”
Beeld: Christiaan Krouwels
