Dat de corona-pandemie een zware last op de zorg heeft gelegd is overduidelijk. Patiënten met COPD kunnen daarover meepraten. De beperkte zorgmogelijkheden gingen voor hen ook nog eens gepaard met grote angst om ziek te worden en een sociaal isolement. Fysiotherapeuten als Cor Zagers doen er alles aan om voor deze groep alsnog juiste zorg te leveren. “Iedereen hunkert er nu weer naar om weer in een groepje te gaan werken.”
“COPD kan een ernstig invaliderende ziekte zijn, die een grote wissel trekt op de psyche.”, vertelt Cor Zagers, voorzitter van het Netwerk COPD Utrecht en fysiotherapeut voor Hart, Long en Vaatpatiënten. “Mensen raken in de put of zijn angstig. Zeker in de afgelopen tijd met de angst om óók het COVID-virus te krijgen. Ze zijn daardoor meer geïsoleerd dan voor die tijd en kunnen ernstig depressief raken. Daarnaast is men angstig om naar buiten te gaan. Probeer als fysiotherapeut maar eens mensen in beweging te krijgen als ze niet naar buiten durven!”
In de kou
Het is ook onder vakgenoten van Zagers een veelgehoord probleem. Het persoonlijke contact met de cliënten is met de intrede van COVID plots verdwenen, waardoor voor velen het herstel of de stabilisering van de klachten stil is komen te liggen. Zagers: “Toen we in een plotselinge lock down terechtkwamen, in maart 2020, hebben we meteen besloten de praktijk dicht te doen. Dat viel ons ontzettend zwaar, omdat ik het gevoel had alsof ik mijn patiënten in de kou liet staan. Ik kon ze een tijd lang niet bezoeken of begeleiden. Een emotionele tijd. Dat gaven onze patiënten ook aan.”
Videocall
“Gelukkig konden we vrij snel beschikken over videobel-mogelijkheden,” gaat Zagers verder. “We hebben met een systeem gewerkt dat is omarmd door huisartsen en daardoor ook voor ons vrij toegankelijk was. Binnen twee weken had ik de helft van mijn patiëntenbestand in een videocall. Dat ik ze kon bellen of voor de camera met gewichtjes heb staan zwaaien werd, juist in die periode, enorm gewaardeerd.”
Enorme opgave
Van alle ondersteuning die Zagers kan bieden aan patiënten met COPD zijn de groepslessen het grootste gemis gebleken. Het bleek schier onmogelijk om dat te organiseren in corona-tijd, zo vertelt hij. “Na tien weken lockdown gingen we weer open met de anderhalve meter afstand en mondkapjesplicht. Het bleek een enorme opgave om mensen die benauwd zijn met een mondkapje op te laten bewegen. Dus maakten we de afspraak om alleen individueel of in zeer kleine groepen te gaan oefenen. Daardoor hebben we alsnog met veel mensen kunnen trainen, maar ik denk dat het samen trainen en oefeningen doorlopen voor veel mensen het grootste gemis is geweest. Iedereen hunkert er nu weer naar om weer in een groepje te gaan werken.”
Van grote waarde
Zagers: “Dat lotgenotencontact is enorm waardevol. In dat uur dat we samen trainden hadden we ook altijd een koffiemomentje van een paar minuutjes waarin mensen toch even wat persoonlijke verhalen aan elkaar konden vertellen. Die momenten zijn van groot belang. Zeker als het gaat om contact tussen iemand die bijvoorbeeld nog niet gestopt is met roken en anderen die dat al wel hebben gedaan. Het advies van mensen die al gestopt zijn werkt vaak sterker dan wanneer ik het zeg. Of het gebruik van alcohol. Voor mensen die meer zijn gaan drinken tijdens een periode van eenzaamheid en teruggetrokkenheid is dat contact van grote waarde. Dat is dan misschien niet mijn werk, maar dat hoort er wel een beetje bij.”
Hoewel de voortekenen gunstig zijn, is het voor Zagers nog altijd uitkijken naar het moment dat men weer op de ouderwetse manier bij hem terecht kan. “Het is een grote wens, van patiënten, maar ook van mezelf, om weer een beetje jeu aan de training te kunnen geven.” Laten we hopen dat die wens snel in vervulling gaat.”
